Ninh Bình: Xã Tân Thanh xây dựng diện mạo mới

MTXH - Trong kỷ nguyên đất nước đang từng bước vươn mình mạnh mẽ, công tác bảo vệ môi trường không chỉ là yêu cầu cấp thiết, mà còn là điều kiện tiên quyết để bảo đảm sự phát triển bền vững. Thực hiện chỉ đạo của Trung ương và UBND tỉnh Ninh Bình, xã Tân Thanh – đơn vị hành chính mới sau sáp nhập – đang từng ngày nỗ lực, huy động sức mạnh toàn dân, từng bước xây dựng một diện mạo mới: phát triển kinh tế song hành với gìn giữ môi trường sinh thái.

Hình ảnh người dân chung tay thực hiện thu gom rác thải trên toàn xã

Tân Thanh được thành lập trên cơ sở sáp nhập thị trấn Tân Thanh, xã Thanh Thủy và xã Thanh Phong theo Nghị quyết số 1674/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025. Toàn xã có diện tích 36,35 km², dân số hơn 26.300 người, mật độ 724 người/km². Với vị trí đặc biệt – nằm dọc tuyến sông Đáy dài 2,6 km và sở hữu 4 cụm cảng đường sông dùng chung – Tân Thanh được ví như “cửa ngõ ven sông” của Ninh Bình. Đây là lợi thế để phát triển thương mại, công nghiệp – dịch vụ và nông nghiệp hàng hóa, song cũng đặt ra nhiều thách thức về môi trường: rác thải sinh hoạt tăng nhanh, nguy cơ ô nhiễm nguồn nước từ vận tải đường sông, cùng thói quen sinh hoạt chưa đồng bộ của một bộ phận người dân.

Trước “bài toán kép” vừa phát triển kinh tế vừa bảo vệ môi trường, Tân Thanh đã chọn hướng đi khác biệt: biến bảo vệ môi trường thành “luật làng”. Việc đưa các quy định về môi trường vào hương ước, quy ước thôn xóm là điểm sáng nổi bật nhất. Nếu như trước đây, vệ sinh môi trường chủ yếu dựa vào sự vận động, kêu gọi, thì nay đã trở thành quy định chung, có tính ràng buộc và sự đồng thuận của cả cộng đồng.

Hương ước mới được xây dựng trên cơ sở lấy ý kiến rộng rãi, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tế. Các quy định cụ thể như: không vứt rác bừa bãi, phân loại rác tại nguồn, tham gia ngày công ích… đều được người dân thống nhất cao. Nhờ vậy, mỗi hộ gia đình ý thức rằng việc giữ gìn môi trường không chỉ là trách nhiệm với cộng đồng mà còn gắn liền với danh dự gia đình, thôn xóm.

Lãnh Đạo xã Tân Thanh kiểm tra, lắng nghe ý kiến người dân trong công tác bảo vệ môi trường

Để hiện thực hóa hương ước, xã đã ký hợp đồng với 2 tổ dịch vụ thu gom rác thải, đảm bảo phục vụ 22 thôn. Phương tiện, nhân lực được bố trí đủ, việc thu gom diễn ra đều đặn, hạn chế tối đa rác thải tồn đọng trong khu dân cư. Đồng thời, xã phát động toàn dân đóng góp Quỹ môi trường – một sáng kiến huy động nguồn lực xã hội hóa. Người dân, doanh nghiệp đều tự nguyện tham gia, bởi ai cũng hiểu: môi trường sạch thì chính mình được hưởng lợi.

Cùng với đó, nhiều mô hình cộng đồng được triển khai sôi nổi như “tổ vệ sinh môi trường hàng tuần”, “phân loại rác tại nguồn” của Hội Nông dân, “thu gom rác thải nhựa gây quỹ” của Hội Phụ nữ… Những phong trào này góp phần hình thành thói quen mới, lan tỏa ý thức xanh khắp thôn, xóm. 

Bên cạnh việc thu gom và xử lý rác thải, xã còn tổ chức các hoạt động thiết thực: trồng cây xanh, khơi thông cống rãnh, vệ sinh sau mưa lũ, phát động “Ngày Chủ nhật xanh”. Hình ảnh người dân đồng loạt ra quân làm sạch đường làng, trồng cây xanh, chăm sóc cảnh quan đã trở nên quen thuộc, tạo nên tinh thần gắn kết và trách nhiệm cộng đồng.

Không dừng lại ở phong trào, Tân Thanh còn triển khai nhiều giải pháp căn cơ. Trong đó, xã đặc biệt coi trọng tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, biến ý thức thành hành động hằng ngày. Đồng thời, chính quyền khuyến khích xã hội hóa, hỗ trợ trang thiết bị cho các tổ, hợp tác xã môi trường; kêu gọi doanh nghiệp đầu tư công nghệ xử lý chất thải hiện đại. 

Ngoài ra, chính quyền cũng tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiên quyết xử lý vi phạm và phát huy vai trò giám sát của cộng đồng. Một trọng tâm khác là xử lý ô nhiễm phát sinh từ chăn nuôi, giết mổ và các cơ sở sản xuất tiềm ẩn nguy cơ gây hại, để phát triển kinh tế không đánh đổi bằng môi trường sống.

Các hội đoàn thể của xã Tân Thanh chung tay phát quang, làm sạch đường làng, ngõ xóm

Chia sẻ về bước đi đột phá này, ông Nguyễn Triều Dương – Chủ tịch UBND xã Tân Thanh – nhấn mạnh: “Chúng tôi xác định, phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo vệ môi trường. Việc đưa nội dung này vào hương ước chính là cách nâng cao ý thức người dân, biến trách nhiệm thành hành động thường xuyên. Thời gian tới, xã sẽ tiếp tục duy trì và mở rộng các mô hình hiệu quả, từng bước hoàn thiện cơ chế quản lý, để công tác bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế - xã hội của xã nhà ngày càng đi vào nề nếp và bền vững.”

Thực tế đã chứng minh, từ khi có hương ước môi trường, đường làng ngõ xóm sạch đẹp hơn, tình trạng rác thải bừa bãi giảm rõ rệt, ý thức người dân nâng cao rõ rệt. Cảnh quan trong lành, đời sống cộng đồng khởi sắc, văn hóa thôn xóm thêm gắn kết.

Bên cạnh đó, Tân Thanh vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Nguồn lực tài chính cho công tác môi trường còn hạn chế, trong khi khối lượng rác thải ngày càng tăng theo đô thị hóa. Một số dự án xây dựng, khai thác khoáng sản trên địa bàn vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm bụi, nước thải, đòi hỏi giám sát chặt chẽ hơn. Đây là những “nút thắt” cần sớm được tháo gỡ để thành quả xanh không bị mai một.

Dù còn nhiều khó khăn, song với sự quan tâm lãnh đạo của cấp ủy, sự quản lý chặt chẽ của chính quyền, sự chung tay góp sức của nhân dân và doanh nghiệp, Tân Thanh có cơ sở để tin tưởng vào một tương lai phát triển bền vững, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái.

Hiền Nguyễn