KDL Quốc gia Hồ Tuyền Lâm (Lâm Đồng): Khi nào người dân được hưởng hết tiện ích của dự án?

Đã đi vào hoạt động 20 năm, nhưng Khu du lịch Quốc gia hồ Tuyền Lâm vẫn còn chậm tiến độ nhiều dự án trọng điểm. Trong đó, phải nói đến các dự án về bảo vệ môi trường như hệ thống xử lý nước thải tập trung, hồ sinh học suối Tía, tuyền đường Hoa Hồng hiện vẫn còn nhiều hạng mục dang dở trong khi định hướng nơi đây sẽ là KDL tăng trưởng xanh, bền vững.

 Định hướng phát triển khu du lịch xanh, đa dạng sinh thái

Theo Quyết định số 1968/QĐ-UBND ngày 7/9/2016, Khu du lịch Quốc gia hồ Tuyền Lâm (gọi tắt là KDLQG hồ Tuyền Lâm) sẽ phát triển thành khu du lịch hỗn hợp, kết hợp với bản sắc văn hóa phương Đông và phương Tây, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, vui chơi – giải trí cao cấp là loại hình chủ yếu, phát triển bền vững theo hướng tăng trưởng xanh, coi trọng bảo tồn và tôn tạo các yếu tố tự nhiên, bảo vệ nguồn tài nguyên nước và môi trường rừng, bảo vệ đa dạng sinh học khu vực.

Tháng 7/2023, KDLQG hồ Tuyền Lâm được UNESCO vinh danh là “Khu du lịch tiêu biểu châu Á - Thái Bình Dương”, đây cũng là địa điểm đầu tiên của Việt Nam được vinh danh với danh hiệu trên.

KDL Quốc Gia hồ Tuyền Lâm – Khu du lịch tiêu biểu Châu Á – Thái Bình Dương

Trước đó, Chính phủ ban hành Quyết định số 205/QĐ-TTg ngày 15/02/2017 về việc Công nhận KDLQG hồ Tuyền Lâm (đây là KDLQG đầu tiên của Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ công nhận) sau một thời gian dài xây dựng và đầu tư để đáp ứng đầy đủ các tiêu chí theo quy định.

Theo báo cáo của Ban quản lý hồ Tuyền Lâm cho biết, KDLQG có 39 dự án đã được UBND tỉnh Lâm Đồng cấp giấy chứng nhận đầu tư. Thời điển hiện nay có 15 dự án đã đưa vào khai thác kinh doanh (trong đó có 6 dự án đưa vào khai thác kinh doanh toàn bộ và 9 dự án đưa vào khai thác kinh doanh một phần).

Bình quân, mỗi năm KDLQG hồ Tuyền Lâm thu hút hơn 2 triệu du khách, giải quyết việc làm cho khoảng 1.200 lao động (trong đó, có khoảng 75% là lao động đã được đào tạo chuyên môn về du lịch), góp phần mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội tích cực cho địa phương.

Nhiều hạng mục dang dở chưa hoàn thành tại tuyến đường Hoa Hồng

Qua nhiều năm triển khai thực hiện quy hoạch chung KDLQG hồ Tuyền Lâm đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình đầu tư, xây dựng; các dự án trọng điểm vẫn chưa hoàn thiện như: hệ thống giao thông nội bộ vẫn chưa hoàn chỉnh; chưa xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, chưa hoàn thành hệ thống hồ sinh học trước khi đưa KDL vào khai thác.

Dự án bảo vệ môi trường nước còn "dang dở"?

Tại kết luận của Thanh tra Chính phủ liên quan đến công tác quản lý nhà nước về du lịch tại KDL quốc gia hồ Tuyền Lâm giai đoạn 2007 - 2017 đã chỉ ra nhiều vấn đề tiêu cực, sai phạm như: các hạng mục đầu tư xây dựng tại KDL quốc gia hồ Tuyền Lâm chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu phát triến hạ tầng trong KDL. Các tuyến nhánh đường giao thông chỉ từng bước phục vụ nhu cầu cho việc vận chuyển đầu tư xây dựng của các dự án, hệ thống giao thông nội bộ chưa kết nối hoàn chỉnh thành hệ thống đường vòng khép kín trong KDL; hệ thống thu gom nước thải, hệ thống điện chiếu sáng, hạ tầng một số khu tái định cư chưa hoàn thành theo tiến độ... đã gây nhiều khó khăn trong công tác quản lý.

Về các dự án đầu tư ngoài ngân sách cũng cho thấy đa số đều chậm tiến độ, hiệu quả đầu tư còn hạn chế. Hiện, KDL đã thu hút được 39 dự án đầu tư nhưng chỉ có 5 dự án hoàn thành, 7 dự án hoàn thành một phần, 14 dự án đang tiếp tục thực hiện đầu tư sau khi được gia hạn thời gian thực hiện, 6 dự án không có động thái tiếp tục đầu tư sau khi được gia hạn hoặc có động thái triển khai nhưng không đáng kể.

Cũng tại kết luận số 102 của Thanh tra Bộ Tài Nguyên Môi trường ngày 16/3/2020 chỉ ra KDLQG không xây lắp công trình bảo vệ môi trường theo quy định (chưa xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, chưa xây dựng hoàn thành hệ thống hồ sinh học trước khi đưa KDL vào khai thác). Điều này vi phạm Điểm m, khoản 1, Điều 9 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo bệ môi trường.

Các phương tiện đi qua tuyến đường Hoa Hồng đều phải chịu cảnh đất, bụi mù mịt

Minh chứng rõ ràng nhất về việc chậm chễ xây dựng hệ thống xử lý nước thải hồ Tuyền Lâm đó chính là báo cáo tác động môi trường của dự án “Xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch Quốc gia hồ Tuyền Lâm” tháng 6/2022 có nội dung:“Điều chỉnh công nghệ xử lý của Trạm xử lý nước thải sinh hoạt tập trung có công suất 3000 m3/ngày đêm và đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo ĐTM tại Quyết định số 1619/QĐ-BTNMT ngày 18/10/2007 nhưng tại thời điểm này hệ thống xử lý nước thải vẫn chưa triển khai”.

Được biết, hệ thống xử lý nước thải tập trung có công suất 6.100 m3/ngày đêm; vị trí tại cổng sau giáp sân GolfSacom. Dự kiến giai đoạn 2022 - 2025 hệ thống hoạt động công suất 3.000 m3 ngày/đêm; giai đoạn 2026 – 2030 sẽ nâng công suất lên đến 6.100 m3/ngày đêm.

KDLQG hồ Tuyền Lâm đã đi vào hoạt động được 20 năm nhưng đến nay vì nhiều lý do từ chủ quan đến khách quan dẫn đến hệ thống xử lý nước thải vẫn chưa ấn định thời gian khởi công.

Về dự án Xây dựng hệ thống xử lý nước thải KDL hồ Tuyền Lâm – giai đoạn 2 (xây dựng hồ sinh học Suối Tía thuộc đầu nguồn KDL hồ Tuyền Lâm). Khi dự án đi vào hoạt động, nguồn nước thải phát sinh từ TP Đà Lạt sẽ được xử lý qua hệ thống hồ sinh học Suối Tía, đưa nguồn nước đạt chuẩn Cột A - TCVN để phục vụ nước sinh hoạt và bảo vệ hồ Tuyền Lâm. Theo tìm hiểu, dự án đã hoàn thành khoảng 90% khối lượng, do nhiều nguyên nhân nên chưa thể nghiệm thu đưa vào sử dụng.

Dự án du lịch nghỉ dưỡng nằm tại Khu du lịch Hồ Tuyền Lâm

Hai dự án trên đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ nguồn nước hồ Tuyền Lâm, đảm bảo chất lượng nước sinh hoạt cho người dân trên địa bàn toàn TP Đà Lạt và du khách tại KDL hồ Tuyền Lâm. Việc chưa hoàn thành các dự án sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm nước thải (cột B – QCVN 14:2018) từ TP Đà Lạt, cơ sở kinh doanh, lưu trú dẫn đến việc ô nhiễm nguồn nước hồ Tuyền Lâm, suối Đa Tam.

Câu hỏi đặt ra là dự án Xây dựng hệ thống xử lý nước thải KDL hồ Tuyền Lâm chưa hoàn thành thì 15 khu du lịch đang hoạt động xung quanh hồ sẽ xả thải ra đâu, có đạt chuẩn theo yêu cầu đã đặt ra? Liệu nước hồ Tuyền Lâm có phải gánh thêm những nguồn ô nhiễm mà các doanh nghiệp, khu du lịch đang hoạt động tại đây tuồn xuống hồ theo nhiều cách khác nhau.

Những khu du lịch nghỉ dưỡng hầu hết xây gần sát với mặt hồ Tuyền Lâm

Việc xử lý nước thải, bảo vệ tài nguyên nguồn nước hiện đang là một vấn đề “nhức nhối” khi Lâm Đồng vừa trải qua thời gian thiếu nước trầm trọng vì ảnh hưởng bởi thời tiết nắng nóng và biến đổi khí hậu. Lâm Đồng cần đẩy nhanh hơn nữa trong công tác xây dựng dự án Xây dựng hệ thống xử lý nước thải KDL hồ Tuyền Lâm để hạn chế nguy cơ ô nhiễm nguồn nước tại đây. Chúng tôi và những người dân nơi đây rất mong chính quyền và các ban ngành sớm có những phương án rõ ràng để người dân trong khu vực được hưởng hết tiện ích của dự án và góp phần vào phát triển kinh tế xã hội của địa phương nói riêng và cả nước nói chung.

(Còn tiếp...)

Kim An