TỪ HÀNH ĐỘNG NHỎ ĐẾN THAY ĐỔI LỚN CHO TRÁI ĐẤT.

Chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn” (Clean Up the World) được khởi xướng từ năm 1993 bởi Australia và Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP). Trải qua hơn ba thập kỷ, chiến dịch đã trở thành một trong những sự kiện môi trường cộng đồng lớn nhất thế giới, thu hút hàng chục triệu tình nguyện viên tại hơn 130 quốc gia.

Tại Việt Nam, từ khi hưởng ứng phong trào này, các hoạt động thiết thực như dọn rác, trồng cây xanh, phân loại rác tại nguồn, giảm thiểu nhựa dùng một lần đã dần đi vào đời sống cộng đồng. Năm 2025, chiến dịch được phát động với chủ đề “Cùng hành động – Cùng thay đổi”, kêu gọi mỗi cá nhân biến trách nhiệm thành hành động cụ thể, từ việc tiết kiệm điện, hạn chế dùng túi nylon, cho đến tham gia các phong trào tình nguyện.

Sáng chủ nhật ngày 21/9/2025, từ Quảng trường Xuân Phú (Thừa Thiên Huế) cho tới những con ngõ nhỏ ở Hà Nội, từ bãi biển Đà Nẵng đến rừng phòng hộ Cà Mau, hàng triệu đoàn viên, thanh niên và người dân cả nước đã đồng loạt hưởng ứng chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn”. Đây không chỉ là một phong trào tình nguyện thường niên, mà đã trở thành biểu tượng toàn cầu cho tinh thần đoàn kết trong bảo vệ hành tinh xanh – nơi từng hành động nhỏ đều góp phần kiến tạo sự thay đổi lớn lao.

Thanh niên cùng người dân tham gia dọn dẹp môi trường (nguồn ảnh:internet)

Chỉ trong buổi sáng ra quân, tại hơn 10.000 điểm cầu trên cả nước, hàng trăm tấn rác thải đã được thu gom. Không khí rộn ràng, sôi nổi ấy chính là minh chứng rõ rệt cho sức mạnh cộng đồng trong bảo vệ môi trường.

Trong mọi chiến dịch vì môi trường, thanh niên luôn là lực lượng tiên phong. Năm nay, những hình ảnh hàng nghìn đoàn viên khoác trên mình áo xanh tình nguyện, tay cầm dụng cụ nhặt rác, lau dọn đường phố, đã để lại ấn tượng mạnh mẽ.

Nguyễn Hữu Minh – Bí thư Đoàn phường Thuận Lộc (Huế) chia sẻ: “Chúng tôi tin rằng, nếu mỗi bạn trẻ làm một việc nhỏ cho môi trường mỗi ngày thì xã hội sẽ có những thay đổi rất lớn. Việc dọn rác hôm nay không chỉ làm sạch đường phố, mà còn là cách để nhắc nhở cộng đồng về thói quen sống xanh.”

Nhiều mô hình sáng tạo cũng được đoàn viên triển khai: đổi rác lấy cây xanh, “chợ phiên xanh” không túi nylon, hay các đội hình thanh niên hướng dẫn phân loại rác tại nguồn. Điều đáng nói, những sáng kiến này không chỉ tồn tại trong khuôn khổ chiến dịch, mà đã và đang trở thành thói quen thường xuyên tại nhiều địa phương.

Tuy vậy, không thể phủ nhận rằng vấn đề rác thải và ô nhiễm môi trường ở Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức. Theo số liệu Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm Việt Nam thải ra khoảng 3,9 triệu tấn nhựa, trong đó có tới 0,28–0,73 triệu tấn trôi ra biển. Nhiều bãi rác lộ thiên vẫn tồn tại ngay sát khu dân cư, gây mùi hôi thối, ô nhiễm nguồn nước.

Thực tế, không ít người dân vẫn giữ thói quen vứt rác bừa bãi, sử dụng túi nylon tràn lan, hoặc đốt rác ngoài trời. Chính điều này làm cho nỗ lực của các chiến dịch như “Làm cho thế giới sạch hơn” gặp nhiều trở ngại. Một ngày dọn rác có thể khiến đường phố sạch bóng, nhưng nếu thiếu thay đổi từ ý thức mỗi người, rác sẽ lại xuất hiện chỉ sau vài giờ.

Trong bức tranh nhiều gam màu ấy, điều đáng mừng là ngày càng có nhiều cộng đồng, tổ chức và doanh nghiệp chung tay bảo vệ môi trường.

Ảnh minh họa.

Ở Quảng Nam, các nhóm ngư dân đã tự nguyện lập đội “ngư dân xanh”, vừa đánh bắt vừa thu gom rác thải nhựa trên biển. Tại TP. Hồ Chí Minh, nhiều trường học đã triển khai mô hình “nói không với nhựa dùng một lần”, thay thế bằng bình nước cá nhân, hộp cơm inox. Một số doanh nghiệp còn đưa ra chính sách khuyến khích khách hàng mang túi vải khi mua sắm.

Những hành động nhỏ bé ấy tưởng chừng giản đơn, nhưng khi cộng hưởng lại tạo nên thay đổi lớn, góp phần giảm áp lực rác thải lên môi trường.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Hồng (Viện Môi trường và Phát triển bền vững), các chiến dịch cộng đồng như “Làm cho thế giới sạch hơn” có giá trị lớn trong việc khơi dậy tinh thần trách nhiệm và nâng cao nhận thức. Tuy nhiên, để tạo ra tác động bền vững, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. “Không thể chỉ dựa vào những phong trào ngắn hạn. Chúng ta cần chính sách quản lý rác thải nghiêm ngặt, đầu tư mạnh vào công nghệ xử lý, đồng thời xây dựng cơ chế khuyến khích tái chế, kinh tế tuần hoàn. Đặc biệt, phải đưa giáo dục môi trường trở thành một phần trong chương trình học từ sớm, để thế hệ trẻ hình thành ý thức bền vững ngay từ đầu,” bà Hồng nhấn mạnh.

Tại Hà Nội, chiến dịch năm nay gắn liền với mô hình “Ngày Chủ nhật không rác thải nhựa”, được triển khai đồng loạt tại 30 quận, huyện. Chỉ sau một tháng, đã có hơn 500 điểm chợ dân sinh giảm 30–40% lượng túi nylon sử dụng.

Ở Cần Thơ, chính quyền kết hợp cùng đoàn thể địa phương phát động chương trình “Xanh hóa dòng sông”, huy động hàng trăm thuyền nhỏ thu gom rác trôi nổi trên sông Cần Thơ. Hình ảnh những con thuyền chất đầy rác, nối đuôi nhau về bãi tập kết, đã trở thành minh chứng sống động cho sức mạnh cộng đồng.

Những hành động này không chỉ dừng lại ở con số rác được thu gom, mà còn khẳng định thông điệp: mỗi địa phương đều có thể tìm cách riêng để hành động vì môi trường. Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, rác thải nhựa… tất cả đều là những vấn đề không còn chờ đợi. Chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn” 2025 một lần nữa nhắc nhở chúng ta rằng: hành tinh chỉ có một, và tương lai con cháu mai sau phụ thuộc vào hành động hôm nay.

Những tiếng hô vang “Vì một Việt Nam xanh – sạch – đẹp” trong lễ ra quân không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu, mà cần được biến thành hành động cụ thể trong đời sống thường nhật: từ việc mang theo bình nước cá nhân, đến nói không với túi nylon, từ việc trồng một cây xanh cho đến tham gia các phong trào cộng đồng.

Bảo vệ môi trường không phải là trách nhiệm của riêng ai, mà là sứ mệnh chung. Và chỉ khi mỗi chúng ta coi đó là bổn phận hàng ngày, thì chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn” mới thực sự đi vào chiều sâu và tạo ra thay đổi lâu dài.

Chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn” năm 2025 không chỉ là một hoạt động ra quân rầm rộ, mà là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng: Trái đất cần được bảo vệ bằng hành động cụ thể, bền bỉ. Từ những nhặt rác nhỏ trên vỉa hè, cho đến những chính sách quản lý tầm vĩ mô, tất cả đều góp phần vào mục tiêu chung: một hành tinh xanh, sạch, bền vững. Nếu mỗi người cùng chung tay, thì không chỉ thế giới sạch hơn, mà còn trở nên đáng sống hơn. Và đó mới là di sản quý giá nhất mà chúng ta có thể để lại cho thế hệ mai sau.

Nhà báo Nguyễn Huyến