Bà Rịa - Vũng Tàu: Chú trọng bảo vệ môi trường biển và hải đảo

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có bờ biển dài khoảng 130,7 km (không tính Côn Đảo), với diện tích thềm lục địa rộng gần 100.000km² và có 26 xã, phường, thị trấn ven biển. Chính vì vậy, việc bảo vệ môi trường nói chung và môi trường biển và hải đảo nói riêng luôn đóng vai trò cốt yếu trong phát triển du lịch của tỉnh.

Trong những năm qua, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu luôn chú trọng và quyết liệt trong công tác giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác bảo vệ môi trường biển và hải đảo. Nhiều giải pháp đồng bộ đã được tỉnh chỉ đạo các sở, ngành và đơn vị liên quan triển khai thực hiện nhằm quản lý tốt việc khai thác, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo.

Truyền thông đi trước định hướng

Xác định truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng ý thức cộng đồng đối với công tác bảo vệ môi trường biển và hải đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành Quyết định số 1175/QĐ-UBND ngày 19/5/2023 về Kế hoạch truyền thông nâng cao nhận thức trong hoạt động quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả và bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trong đó, yêu cầu sử dụng các hình thức tuyên truyền để giới thiệu về Ngày Môi trường thế giới, Ngày Đại dương thế giới và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam với khẩu hiệu “Hành tinh đại dương: Thủy triều đang thay đổi” (Planet Ocean: Tides are Changing) đến cộng đồng một cách thiết thực, hiệu quả.

Các lực lượng phối hợp thu gom rác tại bãi biển ở Côn Đảo

Hàng nằm, Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Ngày Đại dương thế giới được tổ chức trên địa bàn huyện Côn Đảo. Bên cạnh đó, UBND huyện Côn Đảo cũng tổ chức cuộc thi “Đi bộ trên tuyến du lịch sinh thái trong Vườn quốc gia Côn Đảo” với sự  tham gia của học sinh, đoàn viên và người dân trên địa bàn huyện; tổ chức hướng dẫn tuyên truyền về thực hành phân loại rác thải tại nguồn cho các khu dân cư; xây dựng và thực hiện Kế hoạch hoạt động của “Câu lạc bộ xanh” cho học sinh nhằm giáo dục về bảo vệ môi trường kết hợp thu gom rác thải nhựa tại các bãi biển; mô hình “trường học không rác thải nhựa” với các hoạt động tổ chức triển lãm các sản phẩm tái chế từ rác thải nhựa, phát động tuần lễ tái chế, ngày hội rác thải, phát động người dân đổi rác thải nhựa lấy quà tặng…nhằm góp phần nâng cao nhận thức của học sinh, phụ huynh cũng như cộng đồng dân cư về giảm thiểu túi ni lông và rác thải nhựa; mô hình “Nói không với túi ni lông tại Nghĩa trang Hàng Dương Côn Đảo” đã góp phần giảm thiểu trên 80% lượng rác thải nhựa và túi ni lông phát sinh đồng thời góp phần tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của nhân dân và du khách khi đến thăm viếng tại Nghĩa trang Hàng Dương - Côn Đảo.

Công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường biển, đảo trên địa bàn tỉnh đã đạt được mục đích và yêu cầu đặt ra, góp phần củng cố, nâng cao nhận thức của các tổ chức, cá nhân về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong bảo vệ môi trường biển và hải đảo

Năm 2023, các cơ quan chuyên ngành đã thực hiện 108 đợt tuần tra, kiểm tra đối với công tác quản lý, sử dụng tài nguyên biển; bảo vệ môi trường biển, hải đảo. Phát hiện, bắt giữ 02 vụ/02 phương tiện thực hiện trao đổi 40 phi dầu thải (khoảng 190 lít/phi), 1.510 kg nhớt thải, xử phạt vi phạm hành chính 710.000.000 đồng; bắt giữ 04 vụ/07 phương tiện vận chuyển 1.625.351 m3 cát nhiểm mặn, không có giây tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp, xử phạt vi phạm hành chính 258.750.000 đồng; kiểm tra 21 cơ sở trên địa bàn thành phố Vũng Tàu, ban hành 01 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền là 8.000.000 đồng.

Câu lạc bộ Hành Trình xanh ra quân “Hãy làm sạch biển” tại bờ biển Thuỷ Tiên - Vũng Tàu

Địa bàn huyện Côn Đảo thực hiện 14.873 lượt tuần tra; trong đó: 13.117 tuần tra bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng; 2.982 lượt tuần tra bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, bảo tồn đa dạng sinh học biển; thường xuyên tuần tra các khu vực đã xác lập, cắm mốc hành lang bảo vệ bờ biển; quản lý chặt chẽ các hoạt động bị nghiêm cấm trong hành lang bảo vệ bờ biển được quy định tại Điều 24 Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo và các hoạt động bị hạn chế trong hành lang bảo vệ bờ biển được quy định tại Điều 25 Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo và tại Điều 41 Nghị định số 40/2016/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2016 của Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo. Quá trình kiểm tra cho thấy trên địa bàn huyện không có cơ sở công nghiệp đang hoạt động gây ô nhiễm môi trường thuộc đối tượng di dời vào cụm công nghiệp theo các tiêu chí tại Quyết định số 1611/QĐ-UBND ngày 19/06/2018 của UBND tỉnh, các cơ sở nuôi trồng thủy sản tới thời điểm hiện tại chưa nguy hại đến môi trường.

Kiểm soát ô nhiễm môi trường biển và hải đảo

Để kiểm soát hiệu quả vấn đề ô nhiễm môi trường biển và hải đảo, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố có biển tăng cường công tác bảo vệ môi trường bờ biển dưới các hình thức tuyên truyền về ý thức bảo vệ môi trường đến các cơ sở kinh doanh du lịch, hàng quán ven biển và khách du lịch. Kiểm tra, kiểm soát các hoạt động xả thải của các cơ sở kinh doanh ven biển, tuyệt đối không để xảy ra các hành vi xả nước thải trực tiếp ra biển. Bố trí các thùng rác công cộng trên địa bàn tỉnh. Hoạt động thu gom rác thải tập trung ở các điểm có nhiều rác thải tồn đọng. Tình hình vệ sinh bờ biển được thực hiện thường xuyên nên môi trường bãi biển đã được cải thiện nhiều so với trước đây.

Cùng với đó, nhằm quán triệt, triển khai có hiệu quả các hoạt động bảo vệ môi trường biển, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã giao UBND huyện Côn Đảo ban hành Kế hoạch quản lý rác thải nhựa trên địa bàn huyện Côn Đảo đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 với mục tiêu loại bỏ hiệu quả rác thải nhựa (RTN) trong Khu bảo tồn biển để Côn Đảo trở thành huyện đảo tiên phong trong việc thực hiện các sáng kiến và cam kết về giải quyết ô nhiễm RTN tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Bên cạnh đó, để triển khai quy định của Luật bảo vệ môi trường năm 2020, UBND huyện đã ban hành Kế hoạch số 298/KH-UBND ngày 19/10/2022 về quản lý chất thải rắn và triển khai thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn huyện Côn Đảo năm 2022 và giai đoạn năm 2023 - 2025 với mục tiêu 40% số hộ gia đình trên địa bàn huyện thực hiện phân loại rác thải tại nguồn, phấn đấu đến năm 2025 đạt 80% hộ gia đình trên toàn huyện thực hiện phân loại rác thải tại nguồn hiệu quả tại địa bàn khu dân cư.

 Lực lượng công an nhân dân  thu gom rác tại bãi biển ở Côn Đảo

Phối hợp với WWF Việt Nam thực hiện kiểm toán rác thải tại bãi biển khu vực Bến Đầm, một trong những điểm nóng về ô nhiễm rác thải nhựa đại dương. Khu vực này cũng là nơi neo đậu để tiếp nhiên liệu, hoặc tránh bão của phần lớn tàu đánh cá ngoài khơi phía nam của biển Đông. Kết quả kiểm toán rác thải nhựa cũng phản ánh rõ đặc trưng về thành phần rác tại khu vực này theo nguồn thải. Rác nhựa tại Bến Đầm được phân thành 2 nhóm chính: nhóm rác nhựa có nguồn gốc từ ngành thủy sản (túi nilon, bao tải, dây thừng/lưới nhỏ, phao xốp) chiếm 90%, nhóm các loại rác nhựa sinh hoạt (bao gói thực phẩm, chai đựng đồ uống, đồ dùng đựng bằng xốp, đồ dùng đựng bằng nhựa) chiếm khoảng 6%, và còn lại là nhóm rác nhựa khác chiếm khoảng 4%. Trong đó, rác thải nhựa trôi dạt vào bãi biển Côn Đảo có nhiều loại rác thải mang nhãn mác của các nước trong khu vực.

Thường xuyên tổ chức thực hiện thu gom, xử lý rác tại một số bãi biển và rạn san hô thuộc Vườn quốc gia Côn Đảo, xử lý rác tập trung tại Bãi Bờ Đập, Bãi Dương, Bãi Nhà Kho thuộc hòn Bảy Cạnh, hòn Bà, Vịnh Đầm Tre, Bãi Bàng, Bãi Đất Thắm. Huy động cán bộ, CCVC, người lao động Vườn quốc gia Côn Đảo và các lực lượng thuộc Ban chỉ huy Quân sự huyện, Trung tâm bảo tồn Di tích Côn Đảo, Đồn biên phòng Côn Đảo, Hải đội 33 - Cảnh sát biển, Trạm Ra đa 32, Ra đa 590, Công ty TNHH Côn Đảo Resort (Sixsenses Côn Đảo), The Secret Côn Đảo và các lực lượng tình nguyên viên nhặt rác cộng đồng. Ngoài ra, còn tổ chức cho các trạm kiểm lâm địa bàn triển khai nhặt rác thường xuyên trên các tuyến điểm du lịch sinh thái như: Ma Thiên Lãnh - Núi Chúa, Ma Thiên Lãnh - Đất Thắm - Bãi Bàng; Sở Rẫy - Ông Đụng, Cỏ Ống - Núi Chúa, Đầm Trầu - Ông Cường, Bãi Đầm Trầu...Thực hiện công tác thu gom rác thải đại dương tại khu vực Bến Đầm - Cuối tuyến, Khu vực Trung tâm - Bãi Nhát,  Khu vực Đầm Trầu.

Tuy nhiên, bên cạnh sự cố gắng của các cấp, ngành trong việc kiểm soát ô nhiễm môi trường biển và hải đảo thì vẫn còn tình trạng rác thải phát sinh từ các ghe, tàu, rác thải đại dương trôi dạt vào vùng bờ biển Côn Đảo khá lớn, hiện tượng xả nước thải, rác thải từ ghe tàu trực tiếp xuống biển... Tại khu vực Bến Đầm, nơi tập trung các ghe, tàu của ngư dân đến Côn Đảo (với tính chất không thường xuyên và có sự biến đổi theo mùa) vẫn xảy ra tình trạng xả rác thải, nước thải từ các ghe, tàu xuống biển gây mất mỹ quan và nguy cơ ô nhiễm môi trường biển ven bờ.

Để tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có một môi trường biển và hải đảo xanh - sạch - đẹp thu hút du khách từ mọi nơi đến du lịch nghỉ dưỡng, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, rất cần có sự chung tay, ý thức tự giác và tinh thần trách nhiệm của mỗi người dân trong việc bảo vệ môi trường biển và hải đảo.

Thanh Nam