Tiết kiệm năng lượng sạch để bảo vệ môi trường

MT&XH - Việt Nam là một trong những nền kinh tế phát triển năng động. Cùng với sự phát triển nhanh chóng ấy, nhu cầu sử dụng năng lượng phục vụ cho các hoạt động phát triển kinh tế nói chung và lĩnh vực công nghiệp nói riêng ngày một gia tăng. Điều đó đồng nghĩa với việc môi trường sẽ bị ô nhiễm với tốc độ nhanh và mức độ ngày một nghiêm trọng.

Trước thực trạng này, bên cạnh việc khai thác các nguồn năng lượng mới, năng lượng sạch, vấn đề sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng cần phải được đẩy mạnh. Tiết kiệm năng lượng không chỉ góp phần hạ chi phí cho doanh nghiệp sản xuất, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia mà còn giảm được rất nhiều khí thải nhà kính ra môi trường. 

Tiềm năng lớn giảm phát thải khí CO² 

Theo Bộ Công thương, sau 2 giai đoạn triển khai thành công, tháng 3-2019, Chính phủ đã phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong giai đoạn 2019-2030, với mục tiêu đạt mức tiết kiệm năng lượng 5%-7% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc trong giai đoạn 2019-2025 và 8%-10% trong giai đoạn 2019-2030.

Việc sử dụng tiết kiệm năng lượng hiệu quả, đã và sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và môi trường. Bộ Công thương dẫn chứng bằng kết quả kiểm toán năng lượng tại 10 doanh nghiệp. Các doanh nghiệp này đã tiêu thụ hàng năm khoảng 3,7 triệu TOE (tấn dầu quy đổi), tương đương 672.768.000 USD. Khi áp dụng các giải pháp sử dụng hiệu quả năng lượng đã tiết kiệm được gần 174 TOE mỗi năm, tương đương với 78.000 USD, giảm phát thải 606.808 tấn CO²/năm.

Theo số liệu khảo sát của Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững (Bộ Công thương), tiềm năng tiết kiệm năng lượng của các ngành công nghiệp nước ta là rất cao, khoảng 20%-30%. Đặc biệt, có những ngành tiềm năng tiết kiệm lên đến 40%, như sản xuất xi măng, sắt thép, ngành dệt nhuộm, hóa chất. 

Các chuyên gia cho rằng, để nâng cao hơn nữa việc sử dụng năng lượng hiệu quả trong các ngành công nghiệp, ngoài việc hình thành thói quen sử dụng năng lượng tiết kiệm, các giải pháp về công nghệ mới cũng cần được áp dụng để nâng cao hiệu suất tiết kiệm năng lượng, đẩy lùi các công nghệ cũ.

Cần sự chung tay của cộng đồng

Đại diện Bộ Công thương cũng cho biết thêm, với kịch bản tăng trưởng GDP bình quân 7%/năm thì nhu cầu năng lượng cho năm 2020 phải đạt 235 tỷ kWh điện; đến năm 2025 cần 352 tỷ kWh và đến 2035 là 506 tỷ kWh điện.

Mặc dù tốc độ tăng trưởng nhu cầu điện trong thời gian tới sẽ giảm nhiều so với trước đây, vào khoảng 8,5% trong giai đoạn 2021-2025 và khoảng 7,5% trong giai đoạn 2026-2030, nhưng nhu cầu điện cho sản xuất và đời sống vẫn rất cao.

Trong bối cảnh nguồn cung điện chưa đủ đáp ứng cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ đã xác định sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là giải pháp quan trọng và hữu hiệu nhất giúp giảm áp lực trong việc khai thác, chế biến, cung ứng các dạng năng lượng.

Đồng thời giúp bảo tồn nguồn năng lượng quốc gia, bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, đóng góp cho công cuộc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu.

Do vậy, các chương trình hoạt động về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nếu được tổ chức và thực hiện tốt sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn nguồn năng lượng của quốc gia, giúp cho nền kinh tế phát triển bền vững và bảo vệ môi trường, giúp thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính. 

Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là một trong những giải pháp hữu hiệu nhất để giảm áp lực về nguồn cung điện, trong bối cảnh nước ta đã khai thác hết thủy điện quy mô lớn và trung bình.

Các nhiên liệu than, dầu và khí đốt sẽ sớm suy giảm; năng lượng tái tạo chưa thể đáp ứng ngay với quy mô lớn do giá thành còn cao. Để đạt được các mục tiêu đề ra, đối với cơ sở sử dụng năng lượng, cần xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ, người lao động trong đơn vị về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; tổ chức các hội thảo, hội nghị trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực hiện sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Cần đưa ra các hoạt động cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả theo hướng thay đổi dây chuyền, công nghệ lạc hậu bằng dây chuyền công nghệ tiên tiến hiệu suất cao tiết kiệm năng lượng. Xây dựng quy chuẩn và tiêu chuẩn về hiệu suất năng lượng tối thiểu đối với các thiết bị tiêu tốn nhiều năng lượng, hiệu suất thấp.

Đối với các tổ chức tín dụng, cần đào tạo nâng cao năng lực thẩm định các dự án cho vay trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Phát triển năng lượng tái tạo cũng là một hướng đi hợp lý để tránh phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu. Các đại biểu cho rằng để có thể phát triển mạnh mẽ năng lượng tái tạo, mở rộng phạm vi ứng dụng, nâng cao hiệu quả sử dụng, tăng dần tỷ trọng năng lượng tái tạo trong cơ cấu nguồn năng lượng, nước ta cần sớm xây dựng Luật Năng lượng tái tạo để tạo cơ sở pháp lý và chính sách phát triển.

Bên cạnh đó, các giải pháp về xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch trung hạn, dài hạn với những mục tiêu cụ thể trong từng giai đoạn phát triển kinh tế; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đào tạo và khoa học công nghệ năng lượng tái tạo; đa dạng hóa các nguồn lực, xã hội hóa nguồn vốn cho phát triển năng lượng tái tạo… Cần được thúc đẩy và triển khai trên diện rộng nhiều hơn.

Tú Lê