Ninh Bình: Khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập

Kim Sơn là huyện ven biển nằm ở phía Nam của tỉnh Ninh Bình có diện tích tự nhiên 239,78 km2, dân số trên 187 nghìn người, trong đó có 47,07% đồng bào theo đạo Công giáo. Trong những năm gần đây kinh tế chính trị, văn hóa xã hội của huyện ngày càng phát triển, đời sống nhân dân từng bước được nâng cao. Huyện Kim Sơn được Thủ tướng Chính phủ Quyết định công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới năm 2022.
Ngày 23/9 vừa qua, Hội Khuyến học huyện Kim Sơn tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ VI, nhiệm kỳ 2024 - 2029. Dự và chỉ đạo có Lãnh đạo huyện ủy ông Mai Khanh - Bí thư; ông Nguyễn Cao Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện; lãnh đạo Hội Khuyến học tỉnh; Nhà báo Trần Quốc Hoàn - đại diện Hội Đồng hương Kim Sơn tại Hà Nội; bà Hà Thị Lợi - Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo, bà Trần Thị Thu Hằng - Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội; ông Đỗ Quốc Quân - Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch; ông Phạm Văn Sang - Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin; ông Trần văn Đoàn - Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Truyền hình. Đại hội đã bầu bà Phạm Thị Phương - Chủ tịch Hội khuyến học.
Trong nhiệm kỳ qua, Hội Khuyến học huyện đã tích cực tham mưu với cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Hoạt động của Hội có nhiều đổi mới, chất lượng phong trào có chuyển biến tích cực. Công tác phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể đạt hiệu quả thiết thực. Phong trào thi đua học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị trên địa bàn huyện được mở rộng. Hết năm 2023, có trên 76% gia đình được công nhận danh hiệu gia đình học tập; 63,5% dòng họ được công nhận danh hiệu dòng họ học tập; 25/25 xã, thị trấn đạt danh hiệu cộng đồng học tập. Trong nhiệm kỳ, đã chi khen thưởng cho 12 ngàn 390 lượt học sinh khá giỏi, học sinh xuất sắc, thưởng cho 2.465 lượt giáo viên dạy giỏi, người lớn có sáng kiến hay, lao động giỏi…với tổng số tiền 21,5 tỷ đồng. Hội Khuyến học các xã, thị trấn đã huy động các nguồn tài trợ với tổng số tiền là 1 tỷ 164 triệu đồng, tổ chức trao học bổng cho 532 lượt học sinh nghèo, học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên học giỏi…
Những thuận lợi

Đồng chí Mai Khanh - Bí thư Huyện ủy Kim Sơn (áo trắng thứ 6 từ tay trái )

Được sự quan tâm của Đảng, chính quyền địa phương và của Hội khuyến học tỉnh, sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Huyện ủy, UBND, sự phối hợp của các ban ngành đoàn thể, công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, đặc biệt là phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cơ quan, đơn vị, trường học từng bước được nâng cao. Cấp ủy chính quyền, các cơ quan, ban ngành, đoàn thể từ huyện đến cơ sở và các tầng lớp nhân dân được nâng cao về nhận thức, tạo sự thống nhất đồng thuận, hưởng ứng, tham gia nhiệt tình góp phần đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Đội ngũ cán bộ Hội khuyến học từ huyện đến cơ sở năng động nhiệt tình, tâm huyết, tận tụy với phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập.
Về công tác tham mưu
Hội Khuyến học huyện đã tham mưu cho UBND huyện tổ chức hội nghị tổng kết 5 năm triển khai thực hiện Quyết định 281/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020” và biểu dương các mô hình học tập tiêu biểu giai đoạn (2016-2020) trên địa bàn huyện. Hội Khuyến học huyện phối hợp với Phòng Giáo dục & Đào tạo tham mưu với UBND huyện ban hành: Công văn số 1897/UBND ngày 26/10/2020 của UBND huyện Kim Sơn triển khai thực hiện xây dựng mô hình “Công dân học tập”; “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập”, “Đơn vị học tập” kiểu mẫu; Công văn số 2314/UBND ngày 18/8/2021 của UBND huyện về việc đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030; Kế hoạch số 181/KH-UBND ngày 15/10/2021 của UBND huyện về việc Xây dựng xã hội học tập huyện giai đoạn 2021-2030; Công văn số 01/BCĐ ngày 17/3/2022 của Ban Chỉ đạo Xây dựng xã hội học tập huyện về việc thực hiện chuyên đề tại các trung tâm học tập cộng đồng; Kế hoạch số 149/KH-UBND ngày 19/7/2022 của UBND huyện về thực hiện Chương trình “Xây dựng mô hình Công dân học tập giai đoạn 2021-2030” trên địa bàn huyện; Công văn số 505/UBND ngày 06/3/2024 của UBND huyện về việc triển khai thực hiện Thông tư 25/2023/TT-BGDĐT về đánh giá, công nhận “Cộng đồng học tập”; Công văn số 1136/UBND ngày 15/4/2024 của UBND huyện về việc triển khai thực hiện Thông tư 24/2023/TT-BGDĐT về đánh giá, công nhận “Đơn vị học tập”. Hằng năm tham mưu cho UBND huyện ra Quyết định thành lập đoàn kiểm tra xây dựng xã hội học tập ở các xã, thị trấn, hướng dẫn các xã, thị trấn tổ chức kiểm tra, công nhận cộng đồng học tập, đơn vị học tập ở các thôn xóm, khối phố, dòng họ, gia đình, các cơ quan, trường học. Thực hiện kế hoạch số 152/KH-UBND của UBND tỉnh về tuyên truyền triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng chi bộ thôn, xóm, phố trở thành đơn vị học tập”.

Ông Nguyễn Cao Sơn - Phó Chủ tịch huyện (thứ 5 tay phải)

Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh với nhiều hình thức đa dạng, phong phú như: tổ chức tuyên truyền trên hệ thống Đài truyền thanh 3 cấp, trên Trang thông tin điện tử, trên các hội nghị các ngành, các cấp trong huyện, từ đó nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mỗi người dân, các cấp chính quyền, các tổ chức xã hội, tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội - nghề nghiệp về học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập trong nền kinh tế số, xã hội số thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống thông tin cơ sở, các cơ sở giáo dục...Kết quả: Về tuyên truyền trực quan trong 5 năm, toàn huyện đã kẻ vẽ, chăng treo trên 400 băng zôn, khẩu hiệu, 220 phướn, 150 pa nô có nội dung tuyên truyền về phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Tuyên truyền miệng: Ban Tuyên giáo Huyện ủy, các cơ quan, đơn vị, các xã, thị trấn đã tổ chức trên 120 buổi chuyên đề cho trên 8.000 lượt người tham dự. Các ngành, đoàn thể, thôn xóm tổ chức được trên 300 buổi tuyên truyền lồng ghép cho trên 50.000 lượt người nghe. Tuyên truyền trên hệ thống Đài truyền thanh huyện, xã hơn 1.200 tin bài tuyên truyền về thực hiện Chỉ thị, các gương điển hình trong phong trào khuyến học, khuyến tài... Từ đó đã tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của các cấp, các ngành, của cán bộ, đảng viên và nhân dân.

     Công tác xây dựng tổ chức Hội, phát triển hội viên
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, kết nạp hội viên là đảng viên theo tinh thần Kết luận 49-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương. Trong nhiệm kỳ toàn huyện phát triển 8.700 hội viên, nâng tổng số Hội viên toàn huyện là 56.870 hội viên, đạt tỷ lệ 31% dân số. 
Tổng số trên địa bàn có 25 cơ sở hội cấp xã, có 376 chi hội (trong đó: có 298 chi hội thôn, xóm, khối, phố; 78 chi hội trường học (giảm 09 chi hội Trường học lý do sáp nhập xã); có 208 ban khuyến học dòng họ; 75 ban khuyến học các cơ quan, ngành cấp xã; 25 ban khuyến học đồng hương ở mọi miền Tổ quốc. Năm 2023, toàn huyện có 97.985/135.510 đạt tỷ lệ 72,3% công dân đăng ký đạt danh hiệu công dân học tập.
Mô hình học tập kiểu mẫu
Căn cứ Đề án của Hội Khuyến học tỉnh ban hành kèm Bộ tiêu chí,  hướng dẫn thực hiện “Xây dựng mô hình học tập kiểu mẫu”. Năm 2023, thực hiện sự chỉ đạo của Hội Khuyến học tỉnh, BCH huyện Hội đã chỉ đạo, tuyên truyền, vận động nhân rộng tới 100% các xã, thị trấn trên địa bàn huyện, mỗi xã, thị trấn lựa chọn các gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị tiêu biểu để đăng ký trở thành mô hình học tập kiểu mẫu, kết quả đạt 7.840/52.890 tỷ lệ 15% gia đình đăng ký gia đình học tập kiểu mẫu.
Thí điểm “Xây dựng chi bộ thôn, xóm, phố trở thành đơn vị học tập”. Hội Khuyến học huyện đã triển khai tới Hội Khuyến học các xã, thị trấn căn cứ vào các tiêu chí quy định tại Đề án, tham mưu, báo cáo với cấp ủy, chính quyền cùng cấp lựa chọn chi bộ tiêu biểu để đăng ký chi bộ trở thành “Đơn vị học tập”. Kết quả 25 chi bộ khu dân cư ở 25 Đảng bộ xã, thị trấn đã đăng ký. Hội Khuyến học huyện đã có văn bản hướng dẫn cho các chi bộ về nội dung cụ thể thực hiện các tiêu chí, hướng dẫn Hội Khuyến học các xã, thị trấn cách đánh giá, chấm điểm chi bộ học tập năm 2024.  
 Trong nhiệm kỳ, quỹ khuyến học của các cấp, các ngành, các địa phương, các chi hội, các ban khuyến học dòng họ, cơ quan, đơn vị trên địa bàn toàn huyện đã có sự tăng trưởng đáng kể. Tổng số tiền vận động đóng góp xây dựng quỹ trong nhiệm kỳ là 22,5 tỷ đồng, nâng tổng số quỹ toàn huyện là 32,8 tỷ. (Trong đó cấp huyện vận động là 2,7 tỷ đồng, cấp xã vận động 4,5 tỷ; các chi hội vận động 13,3 tỷ, các nhà trường 3,3 tỷ, quỹ các dòng họ 6,8 tỷ, quỹ các chi hội đồng hương 2,2 tỷ). Các gia đình, dòng họ luôn quan tâm, chăm lo động viên, khuyến khích con em trong gia đình phấn đấu học tốt hơn. Do vậy, nhiều gia đình, dòng họ luôn quan tâm xây dựng quỹ để khen thưởng cho con em có thành tích cao. Đặc biệt từ năm 2021 nội dung công tác khuyến học, khuyến tài đã được bổ sung vào quy ước, hương ước các khu dân cư, vì vậy việc tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đóng góp xây dựng quỹ khuyến học đã có nề nếp hơn, nâng cao về số lượng. Đơn vị xã huy động được quỹ cao như xã Cồn Thoi, xã Tân Thành, xã Ân Hòa…; dòng họ vận động xây dựng quỹ cao như dòng họ Vũ xã Kim Chính, dòng họ Trần Đại xã Tân Thành, dòng họ Lương xã Kim Mỹ, dòng họ Phạm xã Lai Thành, dòng họ Bùi xã Văn Hải,... đặc biệt xã Cồn Thoi đã vận động xây dựng quỹ đồng hương tại các tỉnh, trong nhiệm kỳ đã xây dựng quỹ ủng hộ phong trào khuyến học, khuyến tài xã nhà trên 300 triệu đồng. Bình quân quỹ khuyến học toàn huyện hiện nay đạt 97.000 đồng/người/năm; đạt và vượt so với chỉ tiêu đại hội đề ra.

Bà Hà Thị Lợi - Trưởng phòng GD-ĐT huyện 

Công tác khuyến học, khuyến tài.
Công tác khuyến học, khuyến tài được triển khai rộng rãi, kịp thời khen thưởng, động viên các em có thành tích học tập tốt, hỗ trợ các em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Trong nhiệm kỳ đã chi khen thưởng cho 12.390 lượt HS khá giỏi, HS xuất sắc, thưởng cho 2.465 lượt giáo viên dạy giỏi, người lớn có sáng kiến hay, lao động giỏi…với tổng số tiền là: 21,5 tỷ đồng. Trong đó: hàng năm, duy trì và thực hiện tốt phong trào mùa xuân khuyến học, hội khuyến học huyện đã chủ trì phối hợp với phòng Giáo dục & Đào tạo huyện tham mưu với Huyện ủy, HĐND, UBND tổ chức Lễ tuyên dương khen thưởng cho các em học sinh trúng tuyển vào các trường Đại học có số điểm cao vào ngày mùng 5, mùng 6 Tết Nguyên đán, tạo động lực cho các em phấn đấu thi đua học tốt. Trong 5 năm cấp huyện đã khen thưởng cho 2.231 lượt học sinh trúng tuyển đại học, học viện và các cháu đỗ thủ khoa các trường THPT trên địa bàn huyện với tổng số tiền 2,7 tỷ đồng. 
100% các xã, thị trấn đều tổ chức trao thưởng cho các em học sinh học giỏi, các em học sinh nghèo vượt khó, các em trúng tuyển vào đại học, học viện hàng năm, trong nhiệm kỳ đã có 4.760 lượt HS trúng tuyển vào các trường ĐH, học viện được cấp xã khen thưởng với tổng số tiền 1,8 tỷ đồng. Các chi hội tổ chức trao thưởng cho các em học sinh vào dịp “mùa thu khuyến học” 19/8, các dòng họ, các gia đình trao thưởng cho các em học sinh đạt thành tích học tập cao vào dịp Tất Nguyên đán, một số dòng họ tổ chức khen thưởng học sinh vào ngày giỗ tổ hoặc ngày thanh minh của dòng họ, các nhà trường trao thưởng cho học sinh vào dịp tổng kết năm học. 
Việc sử dụng quỹ đảm bảo công khai, minh bạch, khen thưởng động viên đúng đối tượng, đúng mục đích được nhân dân giám sát và ủng hộ quỹ. Số dư quỹ đến cuối nhiệm kỳ là 11,3 tỷ đồng, trong đó quỹ huyện quản lý 1 tỷ đồng, cấp xã quản lý 1,6 tỷ, các chi hội quản lý 2,2 tỷ, các dòng họ quản lý 4,1 tỷ, các ban khuyến học khác quản lý 2,4 tỷ đồng. 

Với chủ đề “Học bổng cùng em vượt khó đến trường”
Hội Khuyến học từ huyện đến cơ sở đã chủ động tham mưu, phối hợp, thực hiện có hiệu quả công tác khuyến khích và hỗ trợ phát triển giáo dục. Hoạt động hỗ trợ, giúp đỡ học sinh, sinh viên nghèo ngày càng  đa dạng, phong phú dưới  hình thức, thực hiện rộng khắp từ các dòng họ, cộng đồng, cơ quan đơn vị (Dịp tết nguyên Đán, khai giảng năm học, tết trung thu...). Hoạt động này đã trở thành nề nếp hàng năm, kịp thời động viên, khích lệ các em học sinh, sinh viên nỗ lực, cố gắng và vươn lên đạt kết quả cao trong học tập và rèn luyện để trở thành con ngoan, trò giỏi; khuyến khích, động viên nhiều thầy cô giáo gắn bó hơn với sự nghiệp trồng người.
 Trong nhiệm kỳ các tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm, các tổ chức tôn giáo trên địa bàn đã tổ chức tốt các hoạt động tặng quà cho học sinh nghèo vượt khó: Tặng quà cho 12.361 lượt các em có hoàn cảnh khó khăn, với tổng số tiền 7.638 triệu đồng. 
Huy động từ các tổ chức, cá nhân, phụ huynh học sinh thực hiện “Chương trình máy tính cho em” dịp phòng, chống dịch covid 19 cho các nhà trường trên địa bàn huyện tổng số 415 máy tính, 25 tivi và các thiết bị phục vụ dạy và học với tổng trị giá trên 7 tỷ đồng. 
Ngoài ra, các cấp Hội Khuyến học đã phối hợp MTTQ huyện, cùng các tổ chức tôn giáo trao quà và học bổng cho 821 lượt học sinh nghèo vượt khó, học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn với tổng số tiền trên 500 triệu đồng; các ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội vận động các gia đình, các dòng họ, cộng đồng dân cư tích cực tham gia phong trào phổ cập giáo dục, xóa mù chữ...tự nguyện hiến đất, đóng góp ngày công lao động, mua sách, vở, trang thiết bị trường học trị giá trên 10 tỷ đồng vào chương trình xây dựng trường chuẩn Quốc gia.
 Trong nhiệm kỳ đã tiếp nhận từ các chương trình như: “Học bổng Đinh Bộ Lĩnh, Trương Hán Siêu, học bổng Phú Mỹ Hưng, học bổng Báo Đầu tư, học bổng cùng em vượt khó đến trường, học bổng của Viettel, Vingroup, học bổng của xi măng Long Sơn, học bổng XP” với 655 lượt học sinh được nhận học bổng với tổng số tiền 1tỷ, 590 triệu đồng. Riêng học bổng chắp chắp cánh ước mơ của quỹ giáo dục fuji Nhật Bản đã có 39 em được nhận học bổng với tổng số tiền là 97,4 triệu đồng.

Bà Phạm Thị Phương - đắc cử Chủ tịch Hội khuyến học huyện Kim Sơn 

- Hội Khuyến học các xã, thị trấn đã huy động các nguồn tài trợ từ các Doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, các tổ chức tôn giáo, từ quỹ An sinh xã hội ...với tổng số tiền là 1 tỷ 164 triệu đồng, tổ chức trao học bổng cho 532 lượt học sinh nghèo, học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên học giỏi.
 Hội đồng hương Kim Sơn tại Hà Nội hơn hai tỷ mỗi năm trao thưởng trên 100 suất học bổng cho 4 trường THPT, 1 Trung tâm giáo dục nghề nghiệp- giáo dục thường xuyên, 52 trường Tiểu học, THCS và một số trường mầm non…kịp thời động viên các em học sinh vươn lên học giỏi.
      Trong nhiệm kỳ vừa qua 25 trung tâm HTCĐ đã tổ chức được 1.683 buổi chuyên đề cho trên 30.000 lượt người học. Hàng năm đoàn kiểm tra của UBND huyện kiểm tra đánh giá, xếp loại các trung tâm HTCĐ, xếp loại tốt là 22, xếp loại khá là 3, không có đơn vị nào xếp loại trung bình và yếu. Các trung tâm HTCĐ đã đáp ứng yêu cầu “cần gì học nấy” của nhân dân và tổ chức các loại hình đào tạo không chính quy. Các Trung tâm HTCĐ tiêu biểu như: xã Quang Thiện, Thượng Kiệm, xã Kim Hải, Kim Tân…
Ưu điểm
    Trong nhiệm kỳ 2019-2024, Hội khuyến học các cấp trên địa bàn huyện Kim Sơn đã tích cực tham mưu với cấp uỷ Đảng, chính quyền cùng cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ KH, KT, XDXHHT. Công tác phối hợp giữa hội Khuyến học với các ban, ngành, MTTQ và các đoàn thể triển khai, thực hiện phong trào KH, KT đạt hiệu quả thiết thực, tạo niềm tin, khích lệ các tầng lớp nhân dân tham gia công tác KH, KT, XDXHHT ở địa phương.
    Hoạt động của Hội có nhiều đổi mới, sáng tạo, chất lượng phong trào và công tác KH, KT, XDXHHT trong nhiệm kỳ có những chuyển biến tích cực: Từ mô hình  học tập kiểu mẫu, từ những việc làm thiết thực trong công tác khuyến học, khuyến tài đã thúc đẩy phong trào thi đua học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị trên địa bàn huyện. Đội ngũ cán bộ hội các cấp nhiệt tình, trách nhiệm, tâm huyết, dám nghĩ, dám làm, gương mẫu, quyết liệt trong triển khai thực hiện nhiệm vụ. Các cấp Hội đã chú trọng đến công tác kiểm tra, đôn đốc, khắc phụ điểm yếu, do vậy các chỉ tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại Hội Khuyến học huyện Kim Sơn lần thứ V đều đạt và vượt mức kế hoạch đề ra.
 

Trần Quốc Hoàn - Vũ Thanh Huyền