Công an tỉnh Lai Châu khẳng định không có chuyện ép cung, nhục hình?

MT&XH - Sau sự kiện hàng trăm người dân tái định cư (TĐC) công trình thuỷ điện Huội Quảng, Bản Chát kéo nhau bao vây trụ sở huyện Tân Uyên và Than Uyên (Lai Châu). Các cơ quan chức năng của tỉnh đã điều tra, khởi tố và bỏ tù một vài đối tượng. Tuy nhiên, sau nhiều năm im lặng, những người dân bị quy là “cầm đầu, xúi giục” đã lên tiếng về quá trình tố tụng của các cơ quan công quyền tỉnh Lai Châu…

Ngày 10/02/2021, Tạp chí Môi trường và Xã hội, nhận được đơn phản ánh của ông Hà Văn Giót sinh năm 1955 tại (Đội 11, xã Phúc Than, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu) liên quan đến “hành vi thu hồi đất và bức cung, nhục hình trái Pháp luật”. Nhằm mục đích tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước trong việc phát triển năng lực cộng đồng. Cụ thể là cộng đồng di dân tái định cư thủy điện Huội Quảng, Bản Chát (tỉnh Lai Châu), chúng tôi đã tiến hành xác minh sự việc.

Đơn phản ánh của ông Hà Văn Giót

Trong đơn thư, ông Giót viết: “Vào tháng 10 năm 2010, cán bộ có thẩm quyền UBND tỉnh Lai Châu, UBND huyện Than Uyên vào bản Mớ, xã Pha Mu vận động di chuyển thủy điện Bản Chát, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu, cán bộ thông báo như sau: Bản Chát, Bản Vi xã Mường Vi cùng để thực hiện thủy điện Bản Chát nhưng họ di chuyển trước từ năm 2006 – 2007 thì được áp dụng bồi thường hỗ trợ tái định cư theo Quyết định số 02 của Chính phủ từ năm 2007 thì rất thiệt thòi do giá bồi thường quá thấp. Các bản di chuyển sau từ cuối năm 2009 thì lợi cho dân rất nhiều, được áp dụng bồi thường hỗ trợ tái định cư theo Nghị định 69 của Chính phủ bổ sung ngày 13/8/2009 được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm. Nhà nước hỗ trợ bình quân 700 triệu đồng/hộ để mua đất nơi đến và giao đất cho từng hộ tái định cư tập trung. Các hộ tái định cư tự nguyện tự lo chỗ ở, Nhà nước sẽ hỗ trợ bằng tiền mặt 700 triệu đồng/hộ. Được bồi thường theo số khẩu bình quân 25 triệu đồng/khẩu ở đầu đi, được bồi thường 25 triệu đồng/khẩu đầu đến. Nhưng đầu đến là đến xã nào UBND xã đó giữ để làm điện, đường, nước sạch cho từng hộ, làm trường học, nhà văn hóa cho các điểm tái định cư….”

Thế nhưng, theo ông Giót thì khi thực hiện, những lời hứa hẹn của cán bộ chỉ là “lời nói gió bay”, đến thời điểm hiện tại (năm 2021 – PV) cuộc sống của người dân tại một số điểm tái định cư đều vô cùng khó khăn, họ không chỉ thiếu đất, thiếu nước sản xuất, sinh hoạt, không có việc làm và cũng chẳng có định hướng nghề nghiệp tương lai. Cảm giác bị “đem con bỏ chợ” tạo ra những cơn giận dữ ngấm ngầm, chỉ cần “một mồi lửa” là lại bùng phát, ảnh hưởng đến an ninh, xã hội của địa phương.

Theo lời kể của ông Hà Văn Giót thì: Sáng 3/6/2014 có anh Lò Văn Dơm – Bí thư chi bộ Bản Mớ gọi điện bảo ông này xuống trụ sở Ban dự án huyện Than Uyên, đại diện cho 14 hộ tái định cư tự nguyện để nghe UBND tỉnh Lai Châu sẽ đến trả lời đơn.

Tuy nhiên không gặp được lãnh đạo tỉnh mà chỉ gặp ông Nguyễn Văn Phát – Cán bộ Ban dự án huyện Than Uyên. Hai bên đã lời qua, tiếng lại, ông Giót có hỏi: “Dân sở tại không phải di chuyển chỗ ở thu hồi đất từ 20% đến 25% mà được hỗ trợ chuyển đổi việc làm, tại sao chúng tôi bị thu hồi 100% đất phải di chuyển chỗ ở lại không được hỗ trợ?

Sau sự kiện người dân vây kín trụ sở thì trên đường về tuyến Hà Nội – Sơn La ông Hà Văn Giót cùng anh Mè Văn Phấn bị công an tỉnh Lai Châu bắt tại Bản Khì, thuộc xã Tà Hừa, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu.

“Tôi bị anh Hồng – Công an tỉnh tát tới tấp vào mặt, vỡ mồm chảy máu, đem vào ô tô con chở ngược sang Sông Đà đi ngược sông lên Mường Lay sang đồn Công an tỉnh Lai Châu. 7 giờ tối ngày 6/8/2014 đến nhốt tại phòng làm việc của Phó giám đốc Công an tỉnh Lai Châu. 7 giờ sáng ngày 7/8/2014 nghe ông Đại tá Nguyễn Tiến Dũng – Phó Trưởng phòng Cảnh sát điều tra giao việc cho ông Thượng úy – Phạm Mạnh Hùng: Này Hùng, giao cho mày làm vụ này nhé, cứ ghi thế nhé. Từ buổi đầu lấy lời khai, ông Hùng tự nói, tự ghi lời khai, việc thực tế tôi không ghi vào bản tự khai...”, ông Giót viết trong đơn.

Theo ông Giót, tại cơ quan công an mỗi lần lấy lời khai cán bộ điều tra tên Hùng bắt ông này ký vào 2 tờ giấy trắng, ông Hùng bảo là về nhà còn chép lại gửi tòa và gửi viện kiểm sát tỉnh. Lần thứ 3 thì có 2 phóng viên công an tỉnh mang máy camera đến quay hình và ghi âm. Do ông này được “dạy” khai một đằng, khi đứng trước camera lại nói một kiểu nên cán bộ điều tra đã xông vào đánh, chửi. Một tuần sau cán bộ điều tra bảo ông Giót viết thư gửi cho vợ con nhưng không hiểu vì lý do gì, thư trở thành thư xin lỗi bà con.

PV trao đổi với ông Hà Văn Giót.

Công an tỉnh Lai Châu khẳng định không có chuyện ép cung, nhục hình

Sau khi tiếp nhận đơn thư, để thông tin khách quan, đa chiều, tránh làm ảnh hưởng đến uy tín, cá nhân liên quan. Phóng viên đã liên hệ đặt lịch làm việc tại Công an tỉnh Lai Châu. Trả lời báo chí, đại diện Công an tỉnh cho biết: “Vụ việc xảy ra từ 2014, một số đồng chí thụ lý vụ án giờ đã nghỉ hưu và đi học, việc thu hồi đất theo chủ chương đường lối chính sách của chính phủ về xây dựng thủy điện Bản Chát, UBND tỉnh có giao cho UBND huyện và Ban quản lý dự án huyện tham mưu trực tiếp là những đơn vị đi thực hiện việc tuyên truyền vẫn động cho dân, đối với những gia đình có diện tích đất và nhà ở nằm trong phần quy hoạch để xây dựng thủy điện Bản Chát, để từ đó tuyên truyền vận động bà con di chuyển để phục vụ cho công trình này và đồng thời cũng là đơn vị chủ trì cho việc đo đạc kiểm đếm từ diện tích đất cho đến cây trồng hoa màu tất cả có trên đất để phục vụ cho việc áp giá bồi thường chung.

Vụ việc kéo dài từ năm 2005 cho đến 2009 vẫn còn diễn ra chứ không phải một hai năm, nhưng trong quá trình đó các văn bản liên quan đến vấn đề này nay thay đổi một đằng mai thay đổi một chỗ.

Bản Chát là nơi di chuyển sớm nhất nên là bị thiệt thòi nhất, hộ nào tự giác nhất thì cũng bị thiệt thòi, chính vì vấn đề này trong quá trình thực hiện là nhân dân có nhiều vấn đề thắc mắc tại sao cùng khu vực người được bồi thường thế này, người được bồi thường thế kia dẫn ra rất nhiều vấn đề, chính vì thế người dân đã có rất nhiều đơn thư để gửi Huyện cũng như gửi tỉnh.

Vấn đề thứ hai liên quan đến anh Hà Văn Giót, trong quá trình mà nhân dân có thông tin như thế, các phần tử xấu lôi nhau kích động và đặc biệt nữa là thành lập rất nhiều đoàn đông người đến cơ quan trong ngành của huyện cũng như là đòi hỏi chính sách này. Từ ngày 14 đến ngày 16 có hàng trăm nghìn người kéo đến Ban quản lý dự án Than Uyên để mà gây rối và có hành vi đe dọa bắt cán bộ của ban dự án, tiếp đó có những lời lăng mạ chửi bới cán bộ lãnh đạo của các ngành cũng như của Huyện.

Từ những vấn đề trên, Công an tỉnh đã chỉ đạo Cảnh sát điều tra xuống làm việc và phối hợp với các lực lượng để làm việc và thu thập chứng cứ. Căn cứ tài liệu thu thập được, thì đến ngày 26/7 cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh cụ thể là Phòng Cảnh sát hình sự là đã khởi tố vụ án để điều tra làm rõ vấn đề này và các ngày sau đó nữa thì cũng đã khởi tố 6 bị can về hành vi gây rối trật tự công cộng trong đó có anh Hà Văn Giót với vai trò là xúi giục về vụ việc này. Trong suốt quá trình điều tra, anh Hà Văn Giót trong hồ sơ cũng thể hiện rõ, anh Hà Văn Giót đã thành khẩn khai báo và lời khai anh Giót phù hợp với tất cả tài liệu chứng cứ thu được. Trong suốt quá trình điều tra xét xử, anh Hà Văn Giót cùng các đối tượng đã thành khẩn khai báo. Việc chứng minh anh Giót vi phạm không chỉ lời khai mà của những người không liên quan và đặc biệt lời khai của các đồng phạm khác trong cùng vụ án và hiện trường.

Theo trong đơn anh Giót nói là bị bức cung nhục hình là điều đó không có căn cứ và điều anh Giót nói không có tội là không đúng, tòa mở ra theo đúng quy định pháp luật và bản án của anh Giót đã thi hành xong, một số lời nói trong đơn của anh Giót cần phải xem xét lại, xúc phạm đến cá nhân cán bộ chiến sĩ trong ngành làm ảnh hưởng đến danh dự của các cá nhân.

Nhưng khi PV yêu cầu cung cấp các bằng chứng liên quan đến các hành vi phạm tội của ông Hà Văn Giót cùng các đồng phạm thì phía Công an tỉnh đã không đưa ra được các bằng chứng cụ thể mà chỉ trả lời qua loa và không thuyết phục như: “Trong quá trình điều tra nó thể hiện trong hồ sơ vụ án và vấn đề này Công an điều tra đã khởi tố và nói rằng vai trò của anh Giót là vai trò xúi giục, để mà nói được việc đó thì phải có căn cứ, mà căn cứ lại nằm trong hồ sơ. Bằng chứng là lời khai và bản thân anh Giót trong suốt quá trình điều tra truy tố đều thừa nhận điều đó”.

 Khi PV hỏi trong đơn ông Giót có viết một lá thư gửi về cho vợ, thế nhưng khi chuyển về đến nhà lại trở thành lời xin lỗi công khai thì cán bộ này trả lời: “Cái này tôi không rõ, bản thân tôi không được nhìn bức thư này”.

Để tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước một cách hiệu quả đến cộng đồng di dân, tái định cư thủy điện Bản Chát - Huội Quảng, kính đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc, làm rõ nội dung trên.

PV